يوصيكم الله في أولدكم للذكر مثل حظ الأنثيين فإن كن نساء فوق اثنتين فلهن ثلثا ما ترك وإن كانت وحدة فلها النصف ولأبويه لكل وحد منهما السدس مما ترك إن كان له ولد فإن لم يكن له ولد وورثه أبواه فلأمه الثلث فإن كان له إخوة فلأمه السدس من بعد وصية يوصي بها أو دين ءاباؤكم وأبناؤكم لا تدرون أيهم أقرب لكم نفعا فريضة من الله إن الله كان عليما حكيما
ALLAH size çocuklarınız hakkında öğütte bulunuyor. Erkek, kadının iki katı pay alır. Mirasçılar sadece kadın olup iki kişiden fazla iseler kalıtın üçte ikisi onlarındır. Çocuk sadece bir kadınsa kalıtın yarısı onundur. Ölen kişi ardında çocuk bırakmışsa, ana ve babasının her birisine altıda bir düşer. Çocuğu yok da kendisine sadece ana ve babası varis oluyorsa bu durumda annesine üçte bir pay düşer. Kardeşi varsa bu durumda annesine altıda bir düşer. Tüm bu paylaşma oranları, ölenin yaptığı vasiyetten ve borçların ödenmesinden sonra gelir. Analarınız, babalarınız ve çocuklarınızdan hangisinin size daha yararlı olduğunu bilemezsiniz. Bu ALLAH’ın yasasıdır. ALLAH Bilendir, Bilgedir.*
Bu ayette, bundan bir sonraki ayette ve 2:180 ayetinden miras dağıtmada önceliğin vasiyette olduğunu görüyoruz. Ayetlere göre önce ölenin vasiyetleri yerine getirilir ve ölenin borçları varsa ödenir. Kuran’ın bu hükmü, miras bırakan kişinin değişik kültürlerde ortaya çıkan durumlara, özel sorunlara, çeşitli ihtiyaçlara göre geride bırakacağı mirası ayarlamasına olanak verir.
Örneğin kızı fakir, oğlu zengin olan bir anne veya baba miraslarının daha büyük bir kısmını kızlarına vasiyet etmek isteyebilirler. Geride bırakacağı karısı veya kocası, annesi veya babası hasta ise ve hastalığı sebebiyle maddi güce ihtiyaç duyuyorlarsa, miras bırakan kişi bu esneklikle eşine veya anne-babasına mirasının büyük bir kısmını vasiyet edebilir.
Görüldüğü gibi Kuran’ın miras dağıtımında öncelik verdiği vasiyet hükmü değişik şartlara ve değişik kültürlere uyumu mümkün kılan esneklikleri beraberinde getirmiştir. Oysa Kuran ayetlerindeki bu incelikleri anlamayan Hadisçi ve Sünnetçiler kişilerin vasiyet yetkisini iptal ederek, Kuran’ın rahmet olarak verdiği bu esnekliği kaldırmışlardır.
